ONDERZOEK PUTTENS HISTORISCH GENOOTSCHAP

HOEK DORPSSTRAAT-KERSTRAAT ‘VAN GANSWIJK’

In het begin van de negentiende eeuw treffen we de bebouwing op de hoek Dorpsstraat-Kerkstraat aan in het bezit van bakker

Antony Evers. Deze is op 19 oktober 1800 gehuwd met Fenna Piepers. Zij krijgen drie dochters: Dirkje (1801), Gesina (1810), Christina (1812) en een zoon: Jan (1805). Dochter Dirkje is gehuwd met Gerrit van Dam, die eveneens bakker is. Christina huwt met boswachter Willem van Ganswijk, Gesina blijft ongehuwd en Jan wordt schipper/koopman. Uit de eerste kadastrale gegevens (1832) blijkt dat Antony Evers op de hoek Kerkstraat/Dorpsstraat vijf objecten bezit, te weten: de kadastrale nummers A477 (huis), A478 (huis en erf), A479 (tuin), A480 (huis en erf) en A481 (tuin). Bovendien heeft hij nog diverse andere bezittingen elders te Putten. Na zijn overlijden in 1839, blijft zijn bezit nog jaren onverdeeld. Pas in 1852 vindt de boedelscheiding plaats. Alle goederen blijven in gezamenlijk eigendom van echtgenote Fenna Piepers en de kinderen. De nummers A477 (de bakkerij), A480 en A481 gaan naar Dirkje, die samen met haar man de bakkerij voortzet. Ook krijgt zij een deel van de tuin van A478 en A479. Dirkje en Gerrit van Dam wonen dan al in het naast A477 gelegen huis van Gerrit, kad.nrs. A475 (huis) en A472 (tuin). Later wordt de bakkerij voortgezet door hun zoon Aalbert van Dam en kleinzoon Gerrit van Dam. Na het overlijden van Aalbert wordt de woning naast de bakkerij verkocht aan boekhandelaar en drukker Gerrit Amsing, die zich er in 1907 vestigd.
Het huis A478 met erf en tuin en het grootste deel van de tuin A479 gaat naar Gesina. De overige bezittingen worden verdeeld over Gesina, Trijntje en Jan. Fenna Piepers blijft in A478 wonen. Dochter Gesina woont bij haar moeder, die dan met haar 78 jaar op vergevorderde leeftijd is. Fenna Piepers wordt in 1852 overigens aangeduid als winkelierster en het is vooralsnog onduidelijk om wat voor een winkel het dan gaat. Samen met Gesina bewoont zij dan het pand A83 (kad.nrs. A478 – A479). Na het overlijden van Fenna Piepers in 1857 wordt de winkel voortgezet door haar dochter Gesina. Die kan het niet alleen af en heeft ter ondersteuning enkele dochters van haar zuster Christina en Willem van Ganswijk in huis. Deze Christina en Willem hebben ook een zoon, Antony van Ganswijk (1850), vernoemd naar grootvader Evers. Ook hij moet het bakkersvak leren. Daartoe wordt hij als bakkersleerling naar een bakkerij in Arnhem gestuurd. Als dan de zusjes Van Ganswijk één voor één wegens huwelijk Putten verlaten, kan Gesina wel een flinke knecht gebruiken. Zo komt Antony van Ganswijk in 1872 in het huishouden van zijn tante Gesina terecht als knecht.

Wat de aard van de winkel is geweest onder Fenna Piepers en Gesina Evers is vooralsnog onbekend. Als ‘dameswinkel’ is het heel wel mogelijk dat het al in het begin van de negentiende eeuw een manufacturenwinkel was, een bijverdienste naast de bakkerij, later uitgegroeid tot een volwaardige winkel waar een gezin het levensonderhoud aan kon ontlenen.
Het ontstaan van de winkel ‘Evers’ zou dan te dateren zijn in de eerste decennia van de negentiende eeuw. Het verbinden van de naam ‘Van Ganswijk’ aan de winkel geldt officieel vanaf het overlijden van Gesina Evers op 26 januari 1888, als Antony van Ganswijk de zaak voortzet. De bovengenoemde vermelding van Antony als ‘winkelier’ bij zijn huwelijk duidt er op dat in de praktijk Antony de leiding in de winkel dan al heeft overgenomen, zodat deze datum wellicht meer indicatief is voor de verbondenheid van de winkel met de naam ‘Van Ganswijk’.In haar latere levensjaren laat Gesina Evers de winkel steeds meer aan Antony over. Deze wordt bij zijn huwelijk op 19 mei 1882 aangeduid als ‘winkelier’. In 1884 worden de in 1852 afgesplitste delen vanA478 en A479 weer samengevoegd. Na het overlijden van Gesina in 1888 gaat dit samengevoegde geheel over op haar neef Antony van Ganswijk. In het bevolkingsregister van 1890 wordt als zijn beroep aangegeven: ‘winkelier in manufacturen’. In 1890 herbouwt hij het huis, bouwt er in 1899 en 1901 een stuk bij en verkoopt in 1914 een deel van de tuin.Ook ná Antony wordt er bijgebouwd. Uiteindelijk gaat omstreeks 1970 het geheel over naar de NV Van Ganswijk. Het omvat dan een winkel met bovenwoning en bouwterrein.

G.C.J.M. Hollanders, januari 2005

Bronnen

Kadaster 1832, art. 102
Kadaster gemeente Putten art.nrs 1202 t/m 1206
Bevolkingsregister gemeente Putten 1850-1870
Burgelijke Stand gemeente Putten, huwelijken 1882, akte 13
Kadaster gemeente Putten art.nr. 3249

VERANDERINGEN

EEN NIEUW SEIZOEN Er verandert veel meer bij Van Ganswijk mode dan alleen het seizoen. De Dames-...

NAJAAR 2023

EEN NIEUW SEIZOEN Als ik dit schrijf is het nog mooi weer, de zon schijnt en de temperatuur is...

VOORJAAR 2023

VOORJAAR 2023 Wie droomt er niet van om wakker te worden en het eerste koffietje te nemen op een...

HERFST 2022

NAJAAR 2022 Je kunt echt merken dat het najaar eraan komt. De dagen worden korter en de bladeren...

SALE

IK HEB HET ALLEMAAL AL EENS VERTELD (maar het geldt nog steeds) Laatst kwam er een klant binnen...

       

Aanmelden voor nieuwsbrief Van Ganswijk

Wilt u onze nieuwsbrief ontvangen? Schrijf u dan nu in! (wij versturen geen nieuwsbrieven aan personen jonger dan 16 jaar)

Van Ganswijk Mode: Dorpsstraat 1, 3881  BA Putten